Moje początki z krytowalutani były ciężkie, straciłem równowartość kilkuset dolarów ponieważ nie rozumiałem czym tak naprawde są i jak działają portfele oraz adresy. Nie chciałbym żeby TO przydażyło się także Tobie, zatem poświęć czas na zrozumienie czym są portfele Litecoina.

Czym jest Portfel Litecoin?

Jeśli portfel jest tym miejscem gdzie przechowujesz pieniądze, to portfel Litecoin (LTC) jest miejscem gdzie powinieneś trzymać i zarządzać swoimi Litecoinami.

Dla lepszego zrozumienia, chcę żebyś myślał czytelniku o swoim portfelu jak o koncie email. Z kontem email można robić wiele różnych rzeczy ale między innymi otrzymywać i wysyłać maile.

Portfel Litecoin (LTC) jest podobny w swoim działaniu ponieważ możesz otrzymywać i wysyłać Litecoiny. Twój portfel robi tak naprawdę 5 rzeczy:

Tworzy klucze prywatne
Tworzy klucze publiczne otrzymując je z wcześniej utworzonych kluczy prywatnych
Generuje adresy z wcześniej utworzonych kluczy publicznych
Wysyła LTC poprzez potwierdzanie transakcji. To się dzieje poprzez weryfikajcę transakcji specjalną sygnaturą utworzoną na podstawie twojego kluicza prywatnego.
Dzieli się informacją z siecią LTC blockchain

Czym jest adres?

Jeśli portfel jest jak konto gmail (dostawca usługi pocztowej email), wtedy adres LTC jest jak adres email. Tak jak wysyłanie emaili do innych odbywa się przy pomocy adresów email (przykład: nowyadreslitecoin@skrzynka.com), tak wysyłanie LTC do innych odbywa się przy pomocy adresów.

Powyżej przedstawiono zrzut ekranu jednej z zakładek (Send) z aplikacji będącej portfelem - Electrum-LTC. W zaznaczone miejsce „Pay to” wpisuje się adres LTC, a potem ilość LTC, którą chcesz wysłać. Po naciśnięciu przycisku „Send”, twój portfel przetransferuje LTC na wskazany adres.

A teraz bardzo ważna uwaga: UPEWNIJ SIĘ ŻE PODANY ADRES JEST POPRAWNY zanim wyślesz Litecoiny. Zawsze sprawdzaj podwójnie, a nawet potrójnie, adres na który zamierzasz przesłać LTC. Będzie to niezmiernie trudne a nawet niemożliwe by odzyskać Twoje Litecoiny w przypadku popełnienia błędu (wpisania złego adresu). Pamiętaj także, że w adresach wielkość liter ma znaczenie.

Uwaga 2: Kiedy wysyłasz LTC musisz wziąć pod uwagę opłatę za transakcję, która trafi do ludzi którzy przeprocesują Twoją transakcję, ci ludzie nazywają się „górnikami”. Standardowa opłata to około 0.001 LTC. Możesz dostosować tę opłatę tak by była niższa, ale wtedy zajmie dłużej przeprocesowanie i potwierdzenie, a nawet prawdopodobnie narazisz się na ryzyko kompletnego zignorowania Twojej transakcji.

Czym są klucze prywatne?

Jeśli adres LTC jest jak Twój adres email, to Twoje klucze prywatne są jak hasło. Możesz wysyłać emaile jeśli masz właściwe hasło do zalogowania, do konta. Podobnie, możesz wysyłać LTC jeśli masz odpowiedni klucz prywatny do adresu.

Na zrzucie ekranu, możesz zauważyć że wpisany został adres LTC i próbujemy wysłać 1 LTC. Teraz w skrócie przejdziemy przez to co dzieje się wewnątrz portfela po naciśnięciu przycisku „Send” by zaprezentować jak ważne są klucze prywatne.

Po pierwsze, portfel bierze klucze prywatne i konwertuje je do postaci sygnatury. Ta sygnatura jest unikalna ponieważ może być tylko odtworzona jeśli masz klucz prywatny. Potem Twój portfel podpisuje transakcję utworzoną sygnaturą i oznajmia tę informację w sieci tak by wszyscy mogli potwierdzić, że ta transakcja miała miejsce. Innymi słowami, Twój portfel nie może wysyłać LTC bez kluczy prywatnych.

Przechodząc dalej, jak prawdopodobnie zauważyłeś klucze prywatne są trzymane w ukryciu. Jest tak dla Twojego bezpieczeństwa, by nikt zaglądający przez Twoje ramię nie mógł ich skraść. Ale ważne jest by wiedzieć jak można je odnaleźć w portfelu, w przypadku gdy nieomyślnie usuniesz portfel, albo Twój komputer ulegnie awarii. Sprawdźmy jak możesz to zrobić w Electrum LTC.

Po pierwsze kliknij w zakładkę Adresy (Addresses). Kiedy to zrobisz, zauważysz, że jest ich całe mnóstwo. Wszystkie te adresy są Twoje, i do każdego jest inny klucz prywatny. Kliknij prawym przyciskiem myszy na adres i z menu kontekstowego wybierz Klucz prywatny (Private Key). Twój klucz prywatny ukaże się twoim oczom. Na obrazku poniżej wybrałem pierwszy adres z góry.

Niektóre portfele mogą mieć inne sposoby na ujawnienie kluczy prywatnych. Ten sposób jest specyficzny dla Electrum LTC.

Zalecane jest by spisać adresy LTC oraz powiązane z nimi klucze prywatne i schowanie ich w bezpiecznym miejscu tak by ich nie stracić. Jeśli kiedykolwiek usuniesz swoją aplikację portfela, będziesz mógł odtworzyć swoje LTC poprzez „zaimportowanie” tych danych. Jednakże, ten kij ma dwa końce. Złodziej może ukraść Twoje LTC jeśli zna Twoje klucze prywatne. Dlatego NIGDY I NIKOMU NIE UJAWNIAJ SWOICH KLUCZY PRYWATNYCH!

Czy stracę swoje LTC jeśli skasuję portfel?

Nie. Portfele LTC nie działają jak portfele, w których przechowujesz swoją gotówkę. Jeśli stracisz portfel z gotówką, Twoje pieniądze przepadły na zawsze. Portfele LTC, zachowują się jak konto email. Jeśli skasujesz swój portfel to po prostu straciłeś dostęp do swoich Litecoinów.

Na przykład, powiedzmy że potrzebujesz wysłać maila z pracy ale Twój komputer nie działa. Zawsze możesz przeskoczyć na inny komputer, zalogować się na swoją skrzynkę podając hasło i wysłać email.

Możesz zrobić coś podobnego jeśli masz swój adres i klucz prywatny. Po prostu przeskocz na inny portfel i odtwórz swoje LTC poprzez wpisanie kluczy kluczy prywatnych i publicznych, proces ten nazywamy importowaniem.

Jakie typy portfeli są dostępne?

Jest kilka typów portfeli: Giełdowe, Desktopowe, Online, Sprzętowe i papierowe. Teraz przejdziemy przez każdy mówiąc o wadach i zaletach.

1. Portfele na giełdach online

Zalety: Giełdy zazwyczaj są najłatwiejszym sposobem na zakup Litecoinów i idealnym rozwiązaniem dla traderów. Niektóre giełdy pozwalają na spięcie konta bankowego z giełdą tak by można było kupić LTC bezpośrednio, często do tego wymagana jest weryfikacja tożsamości. Możesz przeczytać o rekomendowanych giełdach tutaj - “Jak kupić Litecoiny?”
Wady: Jeśli firma upadnie, strona przestanie działać albo zostanie zhackowana, możesz stracić je na zawsze. Powodem tego jest brak kontroli nad kluczami prywatnymi które odpowiadają za Twoje LTC, które dają do nich dostęp. Nie zaleca się trzymania LTC na giełdach przez długi czas.

Przykłady: Coinbase/Gdax, Binance, Shapeshift, Bitmarket (PL)

2. Mobilne portfele

Zalety: Łatwe w użyciu i przenośne. Niektóre pozwalają na zakup wewnątrz aplikacji.
Wady: Ciągle podłączone do internetu. Ryzyko utraty coinów w przypadku gdy Twój telefon zostanie skradziony

Przykład: Loafwallet

3. Portfele Desktopowe

Są dwa rodzaje portfeli desktopowytch: węzeł oraz lekki klient

A) Pełen Węzeł z portfelem

By uruchomić pełnego klienta, musisz ściągnąć cały blockchain na swój komputer. Zaletą tego jest fakt że w tym momencie wspierasz sieć LTC będąc kolejną osobą która weryfikuje transakcje. Wadą jest ilość miejsca potrzebna do przechowania całej historii, dodatkowo ściągnięcie oraz synchronizacja może potrwać wiele godzin. Synchronizacja oznacza że ściągasz cały blockchain na swój komputer. Jako początkujący możesz odpuścić sobie tę opcję dopóki nie poczujesz się bardziej komfortowo z kryptowalutami.

*Uwaga: W celu zrobienia kopii zapasowej, kliknij na plik (file) -> kopia zapasowa (backup now). Utworzy to plik .dat który musisz zachować jeśli chcesz mieć ponowny dostęp do swoich LTC. To jest kolejny sposób na dostęp do swoich LTC w przypadku gdy nieomyślnie skasujesz portfel albo Twój komputer padnie.

Przykład : Litecoin Core

B) Portfel lekkiego klienta

Zaletą takiego portfela jest szybkość synchronizacji ponieważ korzysta on z blockchaina dostępnego online. Wadą takiego podejścia jest brak izolacji kluczy prywatnych kiedy jesteś podłączony do internetu. Możesz przeczytać i dowiedzieć się więcej o tym w Rozdziale 4, „Jak zabezpieczyć swój portfel”

Przykład: Electrum LTC, Exodus, Loafwallet (aplikacja mobilna gdzie możesz kupić LTC!).

*Uwaga: Kiedy tworzysz portfel w Electrum poda Ci on SEED. Jest niezmiernie ważne by zachować te słowa w celu odzyskania swojego portfela z LTC w przypadku awarii. Seed pozwala Electrum na odtworzenie kluczy prywatnych, a co za tym idzie i adresów. Pozwala to na odtworzenie dostępu do swoich LTC.

4. Portfele Online

Zalety: Łatwe do utworzenia, nie zajmuje miejsca na Twoim komputerze i ma zerowy czas synchronizacji.
Wady: Jeśli strona padnie albo zostanie zhakowana, nie będziesz miał dostępu do swoich LTC.

Przykład: https://www.litevault.net/

5. Sprzętowe portfele

Zalety: Jest to urządzenie fizyczne jak pendrive USB które przechowuje twoje coiny w bezpieczny sposób. Możesz po prostu podłączyć to do komputera poprzez port USB. Jedyny sposób na dostęp do Twoich coinów jest przez te urządzenie. Nie zajmuje miejsca na komputerze, ma zerowy czas synchronizacji, i jest na tyle małe że możesz swobodnie to ze sobą nosić gdzie tylko chcesz. Aby przeczytać więcej o tego typu portfelach kliknij tutaj.
Wady: Możesz mieć dostęp do swoich coinów tylko i wyłącznie przez to urządzenie. Kosztuje trochę pieniędzy i trzeba je zamawiać z wyprzedzeniem. Jeśli stracisz taki portfel, stracisz dostęp do swoich coinów. Na szczęście firmy które zajmują się takimi urządzeniami dają szczegółowe instrukcje jak odzyskać swoje coiny na podstawie seed’a i kodu PIN.

Przykłady: Ledger Nano S, Trezor (Segwit dla BTC/LTC!)

6. Papierowe portfele

Zalety: Najbardziej bezpieczny sposób przechowywania Twoich coinów. Generujesz adres LTC online poprzez specjalne narzędzie potem drukujesz i tyle. Twoje LTC są schowane i odcięte od internetu oraz hakerów. Było by dobrze także zaszyfrować portfel. Upewnij się że zrobisz to zanim wydrukujesz i nie zapomnij hasła, w przeciwnym wypadku Twoje LTC będą uwięzione tam na zawsze. Powinieneś także zaszyfrować swój portfel desktopowy.
Wady: Jeśli stracisz swój portfel, stracisz swoje coiny. Niektórzy ludzie dają swoje portfele papierowe do banku. To także może powodować trochę problemów z wypłatami swoich coinów.

Przykład: https://liteaddress.org/

Podsumowanie:

Niektóre portfele pozwalają na przechowywanie wielu coinów na raz, tak jak Jaxx, Coinomi, i portfele sprzętowe. Dokonaj swoich świadomych decyzji gdzie przechowywać LTC na podstawie informacji zawartych powyżej. Osobiście polecam Electrum LTC dla początkujących. Ale sprzętowe portfele będą nawet lepsze jeśli jesteś w stanie wydać trochę pieniędzy.
Ponieważ kryptowaluty są zdecentralizowane, ludzie mogą mieć różne definicje dla różnych terminów. Portfele są tego przykładem. Niektórzy ludzie mogą odnosić się tylko do kluczy prywatnych jako portfeli. Inni, do publicznych i prywatnych kluczy. Ja wybrałem szerszą definicję, obejmując nią klucze prywatne, adresy, jak i sam w sobie program (aplikację) kliencką, która wchodzi w interakcje z użytkownikiem oraz siecią blockchain LTC.